شاهزاده و گدا نام اثر جاودانه مارک تواین نویسنده آمریکایی است. این کتاب بی نظیر در ایران نیز در چند نوبت به چاپ رسیده است.
داستان به اینگونه است که گدازاده ای با نام تام كانتی و شاهزاده اي به نام ادوارد در يك روز به دنيا می آيند؛ اما تام كودكی عادی نيست و شب و روز خواب پادشاهان را مي بيند. روزی ادوارد، او را به قصر می برد و وقتی با هم آشنا مي شوند لباسهايشان را عوض می كنند و از آنجا داستان شکل می گیرد.